شرح وظايف و خدمات
براي انجام طرح‌هاي عمراني كشور در «نظام فني و اجرايي طرح‌هاي عمراني كشور» كه در تاريخ 1375/03/23 بر اساس پيشنهاد سازمان برنامه و بودجه به تصويب هيات وزيران رسيده است طرح‌هاي عمراني در دو مرحله «تهيه طرح» و «اجراي طرح» انجام می‌شوند.
مرحله تهيه طرح كه خود شامل «مديريت بر تهيه از جنبه ايفاي وظايف قانوني غير قابل واگذاري كه كارفرما خود راساً با كاركنان خود، آن‌ها را انجام مي‌دهد» و «خدمات مديريت تهيه طرح كه كارفرما در صورت در اختيار نداشتن امكانات لازم يا بزرگ و پيچيده بودن طرح به پيمانكار خدمات مديريت طرح واگذار می‌نمايد.»
مرحله اجراي طرح كه خود شامل: «مديريت بر اجراي طرح از جنبه‌هاي وظايف قانوني غير قابل واگذاري كه كارفرما خود راساً با كاركنان خود آن‌ها را انجام مي‌دهد» و «خدمات مديريت و كنترل كه شامل خدمات مديريت اجراي طرح، كنترل‌هاي مهندسي، كنترل پروژه و نظارت می‌شود.»
توضيح اينكه خدمات مديريت اجراي طرح، كنترل‌هاي مهندسي و كنترل پروژه را می‌توان در صورت نياز به پيمانكار مديريت اجراي طرح واگذار نمود.
با توجه به اطلاعات جمع آوري شده از اجراي پروژه‌ها به نظر ميرسد در صورت نياز لازم است انجام مديريت تهيه طرح و مديريت اجراي طرح توسط يك واحد تحت عنوان مديريت طرح و ساخت صورت گيرد.
خدمات مديريت اجراي طرح را براي تكميل مرحله ساخت، بهره برداري و سپس نگهداري صحيح از واحدهاي مختلف يك پروژه به شرح ذيل مي‌توان عنوان نمود:
- خدمات مديريت، هماهنگي و مشاوره
- تعيين خط مشي‌هاي اجرايي پروژه و رويه‌ها
- برنامه ريزي، تهيه برنامه‌هاي زمان بندي، كنترل پيشرفت عمليات و گزارش دهي به كارفرما
- هماهنگي عمليات اجرايي و نظارت بر ساخت
- كنترل و هماهنگي در مورد حمل و نقل و تحويل مواد و مصالح
- كنترل مواد و مصالح و تجهيزات
- بازرسي ميداني، تست و راه اندازي
- خدمات دوره بهره برداري
- برآورد و كنترل هزينه
- تهيه اسناد و مدارك
- كنترل كيفيت و تضمين كيفيت
- مساعدت در امر استخدام و آموزش پرسنل بهره برداري
تعویض وظایف و مسئولیت ها
به عبارت ديگر به استناد تعاريف سازمان مديريت و برنامه ريزي، مجري جهت مديريت، كنترل و هماهنگي پروژه‌ها و مراحل اجرايي طرح پس از كسب مجوز از مراجع ذيصلاح می‌تواند از يك شركت بعنوان مديريت طرح استفاده و كليه وظايف و مسئوليت‌هاي كارفرمايي را بجز موارد زير به وي تفويض نمايد:
- قبول تضمين‌ها و دستور تمديد، آزاد كردن، ضبط و يا واريز آن‌ها
- تصويب تغيير مبلغ قرارداد
- تصويب تغيير مدت قرارداد
- تغيير مشخصات كلي، تغيير سيستم‌ها و اجزاي اصلي كار
- تصويب قيمت‌هاي جديد و حق‌الزحمه خدمات اضافي
- تصويب گزارش‌‌هاي مراحل مختلف خدمات مطالعه و طراحي
- تصويب تحويل موقت و تحويل قطعي
- تعليق، خاتمه و فسخ قرارداد
- تصويب صورت وضعيت قطعي و صورتحساب نهايي
هزينه قرارداد MC حدوداً 5 تا 10 درصد اجراي پروژه EPC مربوطه است و با توجه به اينكه هزينه‌هاي ثابت در بكارگيري MC وجود دارد با كوچكتر شدن پروژه درصد هزينه استفاده از MC نسبت به هزينه EPC افزايش می‌يابد. از سوي ديگر گفته می‌شود استفاده از MC بيشتر براي پروژه‌هايي با هزينه بالاتر از 300 ميليارد ريال اقتصادي خواهد بود.
از آنجا كه گفته می‌شود استفاده ازMC عموماً براي پروژه‌هايي با هزينه بالاتر از 300 ميليارد ريال اقتصادي خواهد بود و با توجه به اينكه انتخاب MC براي هر يك از پروژه‌هاي عمراني باعث ايجاد كار اضافي براي كارفرما جهت تهيه شرح كار، نظارت بر كار MC و غيره می‌گردد اولاً گرفتن MC براي هر يك از پروژه‌ها به صورت جداگانه به صرفه نخواهد بود و ثانياً در صورتي كه الزامي در استفاده از MC وجود داشته باشد می‌توان كل پروژه‌هاي موجود در دفترچه موافقت نامه را كه هزينه اجراي آن بالغ بر 500 ميليارد ريال است پس از امكانسنجي مجدد و دقيق به MC واگذار نمود. بديهي است در اين صورت وظيفه كارفرما نظارت بر MC و انجام وظايفي است كه از عهده MC ساقط شده است.